Nhà sáng lập WikiLeaks Julian Assange đã nhận một tội gián điệp và đã bị tuyên có tội này tại một tòa án trên Quần đảo Bắc Mariana, lãnh thổ thuộc Mỹ tại Tây Thái Bình Dương vào sáng thứ Tư (26/6). Ông ta bây giờ sẽ được tự do quay trở lại quê hương Úc, vì đã bị tù giam 5 năm tại một nhà tù của Anh Quốc rồi.
Ông Assange, 52 tuổi, đến tòa án ở đảo Saipan, Quần đảo Bắc Mariana trên một chiếc xe hơi màu trắng. Ông mặc một bộ vest vào đen và mỉn mười khi đi qua đội an ninh cùng nhóm của ông và đại sứ Úc tại Mỹ Kevin Rudd.
Đến tòa án cùng ông Assange, ngoài Đại sứ Kevin Rudd còn có Đại sứ Úc tại Anh Quốc Stephen Smith và luật sư Jennifer Robinson.
Khi được Thẩm phán Romana Manglona hỏi liệu ông có nhận tội hay không, ông Assange trả lời “có”.
Hàng chục hãng truyền thông khắp thế giới đã tập hợp xung quanh ngoài tòa án để đưa tin về sự kiện này. Truyền thông không được phép vào bên trong phiên tòa để đưa tin về buổi xét xử.
Quần đảo Bắc Mariana trên Tây Thái Bình Dương được lựa chọn vì ông Assange phản đối di chuyển tới lục địa Mỹ và cũng vì quần đảo này có vị trí địa lý ngay gần Úc, theo lời các công tố viên.
Nếu thẩm phán chuẩn thuận lời nhận tội của ông Assange, thì nhà sáng lập WikiLeaks sẽ được quay trở về quê nhà tại Úc, các công tố viên Mỹ cho biết.
Ông Assange khả năng tại phiên tòa sẽ bị kết án 62 tháng tù, bằng với thời gian ông đã bị giam giữ rồi.
Ông Assange đã bị giam trong một nhà tù an ninh cao tại Anh Quốc trong 5 năm và trước đó đã từng ẩn náu 7 năm ở Đại sứ quán Ecuador tại London khi ông bị cáo buộc nhiều tội hình sự xâm hại tình dục tại Thụy Điển và đã đấu tranh với việc có thể bị dẫn độ tới Mỹ, nơi ông phải đối mặt với 17 tội hình.
Nhà sáng lập WikiLeaks đã nói với Thẩm phán Manglona rằng ông tin Tu chính án thứ nhất của Hiến pháp Mỹ bảo vệ việc ông xuất bản tài liệu mật, và rằng “Tu chính án thứ nhất và Đạo luật Gián điệp là mâu thuẫn với nhau”. Tuy nhiên, ông nói thêm rằng ông nhận tội bởi vì “để thắng trong một vụ án như vậy là khó, vì tất cả các hoàn cảnh”.
Kết quả của phiên xét xử hôm 26/6 đã được biết rộng rãi từ trước. Bộ Tư pháp Mỹ đã viết thư gửi tòa án ở Quần đảo Bắc Mariana hôm thứ Ba (25/6) nói rằng: “Chúng tôi biết trước bị cáo sẽ nhận tội… âm mưu thu thập bất hợp pháp và phổ biến thông tin mật liên quan đến quốc phòng Mỹ”. “Chúng tôi hy vọng [Assange] sẽ quay lại” Úc sau phiên xét xử trong ngày, Bộ Tư pháp Mỹ nói thêm.
Những người ủng hộ ông Assange coi ông là nạn nhân bởi vì ông đã phơi bày việc làm sai và những tội ác tiềm tàng của Mỹ, kể cả các cuộc xung đột tại Afghanistan và Iraq. Trong khi đó, Washington cho rằng việc công bố các tài liệu mật này đặt nhiều mạng sống vào tình trạng nguy hiểm.
Các chính phủ Úc qua nhiều năm đều đã vận động thả tự do cho ông Assange và nhiều lần dấy lên vấn đề này với phía Mỹ.
Phó Thủ tướng Úc Richard Marles nói với Đài Phát thanh Truyền hình Úc (ABC) hôm thứ Tư (26/6): “Đối với bất kỳ người Úc nào bị rơi vào hoàn cảnh bị bỏ tù kéo dài mà không qua giải quyết pháp lý thì đều là tình huống mà chính phủ sẽ vận động nhân danh họ và chúng tôi đã đang làm thế”.
Phó Thủ tướng Richard Marles nói thêm rằng việc thả tự do cho ông Assange sẽ không làm xói mòn mối quan hệ giữa Úc và Mỹ, đồng minh thân cận của họ.
Cuộc chiến pháp lý của nhà sáng lập WikiLeaks đã kéo dài 14 năm, bắt đầu từ năm 2010, thời điểm ông bị cảnh sát Anh Quốc bắt giữ vì cáo buộc xâm hại tình dục ở Thụy Điển, vụ án này sau đó đã được gỡ bỏ. Ông Assange đã được tại ngoại vào năm 2012 và đã được cấp quyền tị nạn tại Đại sứ quán Ecuador ở London, Anh Quốc. Năm 2019, ông Assange đã bị bắt lại khi Ecuador thu hồi quyền tị nạn của ông và đã bị bỏ tù 1.901 ngày tại nhà tù Belmarsh, Anh Quốc.
Bộ Tư pháp Mỹ đã công bố một bản cáo trạng chống lại ông Assange vào ngày ông bị bắt tại Anh Quốc, cáo buộc ông phạm 17 tội liên quan đến gián điệp. Ông Assange đã phải ở trong tù 5 năm, đồng thời đấu tranh pháp lý chống lại việc bị dẫn độ về Mỹ, nơi ông sẽ phải đối mặt với án tù giam lên tới 175 năm tù nếu bị kết án.
Những cáo buộc chống lại ông Assange bắt nguồn từ việc ông công bố tài liệu mật đã thu thập được từ những người tố giác, trong đó có các tài liệu của Bộ Quốc phòng Mỹ nêu chi tiết về những tội ác chiến tranh mà Mỹ bị cáo buộc tại Iraq và Afghanistan.
Nhà sáng lập WikiLeaks đã được thả khỏi nhà tù Belmarsh vào hôm thứ Hai (24/6), hai tháng sau khi tờ Wall Street Journal đưa tin rằng những luật sư của ông Assange đang đàm phán với các quan chức Mỹ về một thỏa thuận nhận tội có thể.
Các nguồn tin của Wall Street Journal nói rằng Tổng thống Mỹ Joe Biden muốn đạt được thỏa thuận hơn là xử lý “một vấn đề nhạy cảm chính trị khó giải quyết” của một nhà báo sẽ đến Washington đối mặt với việc bị truy tố hình sự vào thời điểm rất gần với cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2024.
Hải Đăng (T/h từ Reuters và RT)